مجله سرعت - 124 - مهر 97 Sorat magazine - 124_35_176_10_42

سخن سردبیر

علیرضا دانش نیا

اقتصاد دلالی

همین الان که این چند خط را می نویسیم، نمی دانیم تا زمان چاپ مجله چه بر سر بازار ارز و خودرو خواهد آمد. این تزلزل در بازار را باید ناشی از بی تدبیری برخی از مدیرانی بدانیم که عاجز از اتخاذ تصمیماتی درست هستند، تفکری ساده لوحانه دارند و تنها پیش پای خود را می بینند. تفکری منفعت طلبانه ودلال مآبانه که در اجتماع ما ریشه دوانیده و تا پا یین ترین قشر جامعه را هم فرا گرفته است. آنجا که نه کمپین #خودروی_صفر_نخرید پاسخگو است و نه ترغیب به نخریدن دستمال کاغدی و لبنیات گران شده! مشکلات اقتصادی در چندماه اخیر همه را نگران از آینده کرده است و رهایی از آن تنها اتخاذ تصمیمات معقولانه و دور اندیشی مسئولان و بازگرداندن حس اعتماد به مردم را می طلبد.
درحقیقت تحولات این بازار دلالی آنقدر زیاد و خارج از قاعده شده است که حتی بزرگ ترین اقتصاددانان دنیا هم ناتوان از حلاجی و تحلیل و یافتن راه حلی برای آن هستند چه برسد به مسئولانی که با هیجانات آنی، تصمیماتی عجولانه می گیرند، بازار را سر در گم تر کرده و التهابات آن را بیشتر از قبل می کنند. چگونه است که هیچ راهکاری از نرخ گذاری چندگانه ارز یا برعکس تک نرخی کردن آن گرفته تا آزادسازی یا برعکس اعمال ممنوعیت برای واردات خودرو، پاسخگوی حتی بخشی از مشکلات ما نشده و دوامی چند روزه بیشتر ندارد؟! چرا ما باید کماکان به دنبال تدبیر و پیدا کردن راهی جدید برای برای حل بحران ها باشیم؟ واضح است که بزرگ ترین موانع ما در حل مشکلات اقتصادی به کوتاه بودن عمر قوانین و بی ثباتی در تصمیم گیری مدیران بر می گردد، این بی ثباتی به حدی است که منجر به عدم اعتماد مردم به قوانین می شود. سابقه دو/سه دهه اخیر در تصمیم گیری های اقتصادی کشور نشان می دهد که هرگاه در خصوص مسئله ای تصمیمی اتخاذ شده است ثبات لازم را نداشته و همین امر باعث بی اثر بودن آن شده است. سلب اعتماد مردم آنها را وادار به تصمیم گیری های خودمحورانه و مستقل جهت حفظ سرمایه شان می کند. اقتصادی بیمار که سوداگران اقتصادی در آن فرصت جولان دارند، سرمایه داران فرصت طلب سرمایه شان را با هدف چند برابر کردن وارد کار می کنند، رانت خواران یک شبه به سرمایه هنگفت دست پیدا می کنند و در آخر هم مردم برای زنده ماندن در آن دست و پا می زنند و به هر ریسمان پوسیده ای آویزان می شوند.
ما دربسیاری از صنایع از جمله صنعت خودرو در آستانه ورشکستگی هستیم و برای رهایی از این وضعیت باید چاره ای بیندیشیم تا بلکه این تفکر دلالی از جامعه زدوده شود. با این توصیف برای حل مشکلات خود باید اصلاح کار را از خودمان شروع کنیم. شکی نیست که دشمنان می خواهند از این فرصت نهایت بهره را برده و از این آب گلآلود برای خود ماهی بگیرند اما هنوز هم می توان با بهره گرفتن از متخصصان و مسئولین کاربلد و باوجدان از این مخمصه رهایی یافت. به نظر می رسد که هنوز هم می شود با اتخاذ تصمیمات کارشناسی شده و اجرایی و زدودن تفکر دلالی اعتماد را به مردم باز گرداند.